Zihinsel Yetersizlik Nedir?
Zihinsel yetersizlik, hem zihinsel işlevde bulunma hem de pek çok günlük kavramsal, sosyal ve pratik becerileri içeren uyumsal davranışlarda önemli ölçüde sınırlılıklarla tarif edilen bir yetersizliktir.
Zihinsel yetersizliği olan bireylerin ortak pek çok özelliği olmakla birlikte her bireyin zihinsel yetersizlikten etkilenme tür ve derecesi ile buna eşlik eden uyumsal davranışlarındaki güçlükleri farklı düzeydedir.
Zihinsel (Bilişsel) Gelişim Alanı
Dikkat, hafıza, güdülenme, genelleme becerileri, akademik başarı, biliş ötesi ve genelleme becerileri gibi çok önemli yeteneğin uyumlu bir şekilde çalışması sonucunda ortaya çıkan bütüncül bir alandır. Zihinsel yetersizliği olan çocukların özellikle zihinsel (bilişsel) gelişim alanında güçlükleri vardır.
Dikkat: Dikkatini bir iş/görev üzerine odaklama, dikkati asıl iş ve görev üzerine odaklama ve dikkatini sürdürmedeki güçlükler. Dikkat ve bir iş/görevle ilgilenme süresinin kısa olması, dikkatin çabuk dağılması.
Hafıza: Bilgileri zihne kaydetme ve gerektiğinde hatırlayarak kullanmada yaşanan güçlükler.
Akademik Başarı: Akademik kavram ve işlemleri, özellikle soyut kavramları öğrenmede yaşanan güçlükler. Zaman kavramının öğrenilmesinde yaşanan güçlükler.
Biliş Ötesi: Bir problemi çözmeyi planlama, planı uygulamaya koyma, sonucun sağlamasını yapma gibi problem çözme sürecini koordine etme becerilerindeki güçlükler.
Güdülenme: Bir işi/görevi yerine getirmeye olan istek düzeyinde sınırlılık. Bir işi/görevi yapmak istememe, öğrenilmiş çaresizlik sergileme.
Genelleme/Uyarlama: Öğrenilen bilgi ve becerilerin hayata uyarlanması; farklı kişi, ortam, araç gereçlerle de yapılmasına yönelik güçlükler. Yeni durumlara uymada yaşanan güçlükler.
Dil ve Konuşma Gelişim Alanı
Dil ve konuşma gelişimindeki olağanlık bilişsel olgunlaşmanın en temel göstergesidir. Zihinsel yetersizliği olan bir çocuğun dil ve konuşma gelişiminde gecikmeler görülür. Dil ve konuşma gelişimi zihinsel yetersizliği olan çocukların tanılanmasında uyumsal davranışlar arasında yer alan önemli bir gelişim alanıdır. Zihinsel yetersizliği olan çocukların dil ve konuşma gelişimindeki güçlükler şöyle sıralanabilir:
Sosyal ve Duygusal Gelişim Alanı
Çocuğun sosyal uyarıcılara ve grup yaşantısına, toplumdaki yaptırımlara karşı duyarlı olabilmesi, içinde bulunduğu grupla ya da yaşadığı kültürdeki diğer bireylerle geçinebilmesi onlardan biri gibi davranabilmesi sosyal gelişim olarak tanımlanmaktadır. Duygusal gelişim ise duyguları anlayabilme, kendinin ve başkalarının duygularının farkında olma ve uygun duygusal tepkiler verme becerilerini içerir.
Zihinsel yetersizliği olan çocukların sosyal ve duygusal gelişimindeki güçlüklerşöyle sıralanabilir:
etme güçlükleri
Bu doğrultuda farklı gelişim alanlarında yaşanan güçlüklerle baş edebilme becerilerinin kazanılması amacıyla Zihinsel Yetersizliği Olan Bireyler İçin Destek Eğitim Programından faydalanılmaktadır.
Programın Genel Amacı
Bu program ile zihinsel yetersizliği olan bireylerin;
